Ronddolen met de piepstok

Wanneer in de winter de zon schijnt, en dat is heel vaak, trek ik er op uit met de piepstok, de metaaldetector. Niet dat er rond Saint-Pompon kostbaarheden zijn te verwachten, daar is het dorp te arm voor. Ronddolen met de piepstok doe ik vooral om met een reden buiten te komen voor een flinke wandeling. Ik heb al enkele munten gevonden, waaronder een Napoléon III, het meeste metaal onder de grond is afkomstig van het vroegere boerenleven. Wanneer de detector begint te piepen, weet ik al wat ik kan verwachten, ik kan op het schermpje de metaalsoort en de diepte aflezen. Het is dan tijd voor de pinpointer, een kleine handdetector die op de millimeter nauwkeurig is en waarmee ik ook de grootte van het object kan inschatten. In de zomer is het schatzoeken trouwens zinloos, de droge grond is dan zo hard als beton.

Diverse keren haalde ik eenzelfde ijzeren object tevoorschijn, maar wist niet precies wat het voorstelde. Tot ik gisteren tijdens mijn pieptocht een oud echtpaar tegenkwam waar ik een praatje mee kon maken. De ijzeren objecten bleken hoefijzers voor ossen te zijn. Volgens de monsieur gebruikten de boeren tot rond 1950 ossen voor het zware werk. In die tijd verscheen de allereerste tracteur in het landschap, de Massey Harris Pony van 7 pk. "Hé", zei ik, "ik heb zelf zo'n Pony, om te restaureren." De monsieur zou dat ding graag eens willen zien, volgende week komt hij langs. Tijdens het praatje kwam ik veel te weten. De hoefsmid was altijd een beetje bang en nam veel voorzorgen, een boeuf is minder voorspelbaar dan een paard en kan met gemak uitbreken.

Hoewel sommige boeren in Saint-Pompon over een paard beschikten, was dat voor de meesten een al te grote luxe. De meeste boertjes hadden enkele muilezels of maakten gebruik van de boeuf (gecastreerde stier). De os is een traag dier, maar beschikt over een enorme kracht. De traagheid was vroeger niet zo belangrijk, men had tijd in overvloed. De kracht, daar ging het om. De kar met de oogst trekken, het ploegen van de zware grond, de os deed dat rustig en met het grootste gemak. Kijk, zo heb ik al wandelend weer wat geleerd.

Op de oude prenten van Saint-Pompon zie je af en toe een paard of een muilezel voorbij komen, prentjes van boeufs zijn zeer zeldzaam. Hadden de ezels ook hoefijzers? Dat wist de monsieur niet.